ازدواج، حادثه ای است که در یک مرحله از زندگی انسان (دوران جوانی)، رخ نشان می دهد و از اهمّیت خاصی برخوردار می شود، هم از این نظر که جوان را به خود مشغول می دارد ؛ چرا که هر کس در زندگی، روزهایی را تجربه خواهد کرد که خود را درگیر و مواجه با این مسئله می بیند و غرق تفکر و تردید می شود و هم زمانی بیشتر اهمّیت می یابد که بدانیم انجام دادن صحیح یا ناصحیح آن، چه تأثیر بزرگی در پیشرفت یا عقب ماندگی انسان و موفقیت وعدم موفقیت او می گذارد.  

گذشته از این موضوع که اقدام به ازدواج، طبق دستورها و سفارش های دینی و بزرگان دین ـ که آن را امری الهی و پسندیده می دانند ـ توصیه و سفارش شده است، با توجّه به نیاز جوان از طرفی و از طرف دیگر، تحریکات روانی از طریق ماهواره و   CD و اشاعه فیلم های غیرمجاز و... سفارشِ به جایی نیز هست. در نتیجه، بهترین راه، فراهم کردن مقدمات ازدواج و جلوگیری از انحراف و رهایی از این معضلات است. این موضوع از جنبه های روان شناختی، اجتماعی و عاطفی نیز قابل تأمل و توجّه است که اگر این امر به خوبی انجام پذیرد، مسلما بسیاری از مشکلات و نگرانی ها و نیازها و تشویش ها از زندگی انسان رخت برمی بندد و آسایش و آرامش، جای آن را خواهد گرفت. گذشته از این مسائل ـ که فعلاً مجال طرح آنها نیست ـ به بیان چند پیشنهاد یا مشورت به جوانان و خانواده ها می پردازیم.

امروزه معیارها و روش ها و الگوهای انتخاب همسر، با گذشته، متفاوت شده است که این مسئله از چند عامل، ناشی می شود. یکی تغییر در الگوها و ملاک ها و ارزش هاست. به عنوان مثال، امروزه چیزهایی در جامعه ملاک ارزش گذاری و انتخاب شده اند که پیش از این در مرتبه نازل تری نسبت به «اخلاق» و «معنویت» قرار داشته اند. دیگری ارتباط بیشتر جوانان با یکدیگر و مواجه شدن با همدیگر چه در جامعه و چه در محیط کاری با محیط آموزشی است. دیگری این که علی رغم شیوه گذشته ـ که خانواده ها نقش بیشتری در انتخاب همسر برای فرزندانشان داشتند ـ امروز، نقش خود جوانان در این انتخاب، بیشتر است و در نتیجه، معیارها و روش های آنان نیز متفاوت شده است.

امروزه در نظر برخی جوانان، مادیات و پول، بعد از زیبایی ظاهری، حرف اوّل را می زند ؛ چرا که تصوّر می کنند برای نشان دادن طرف مقابل به دیگران، پول و زیبایی ظاهری است که اهمّیت می یابد. لذا توجهی به زیبایی نفسانی و درونی نمی شود. پس باید دانست که طرف مقابل شما نسبت به مادیات (در مقابل معنویات) چه اندیشه ای دارد و این مسائل در عقیده و باور او چه مرتبه ای دارند.

نکته بعد، این که دوره نامزدی و آشنایی (با حفظ حریم و با نظارت خانواده ها) زمان خوبی برای شناختن طرف مقابل و خانواده اش چه برای دختر و چه برای پسر فراهم می کند ؛ چرا که در یک فرصت طولانی، دیگر مجال تظاهر، پرده پوشی و فریب برای فرد باقی نمی ماند و زمان، شخصیت و تیپ واقعی وی را نمایان می سازد. با یکی دو بار دیدن و صحبت و نشست و برخاست کردن (خصوصا در خانواده های به اصطلاح غریبه)، جز پوسته و نمودهای ظاهری و ساختگی، چیزی مشخص نمی شود ؛ چرا که دروغ گفتن، تنها با زبان نیست. شاید دیده باشید که در مراسم خواستگاری، برخی هستند که به برکت لوازم آرایش مدرن و وسایل تزئینی و تغییردهنده موجود (به جز جراحی پلاستیک و مسائل و وسایل مربوط به آن)، چهره ها را به گونه ای دیگر نشان می دهند. برخی گذشته از چهره، با استفاده از لباس های مخصوص و پوشاک های ضخیم و نگه دارنده، اندام نامناسب خود را به صورت متفاوت عرضه می نمایند ؛ اما پس از مدتی و با افتادن این نقاب ها، طرف مقابل وی، انگشت تعجب به دندان تأسّف می گیرد که آیا این همان فرد است که قبلاً دیده و پسندیده بود؟ این موضوع در دختر و پسر، چندان تفاوتی نمی کند. پسرها نیز ممکن است با پوشیدن لباس خاص یا کفش های چند سانتی و استفاده از مواد آرایشی ـ بهداشتی و به یُمن انواع ژل ها و کرم های سفیدکننده، یا صاف کردن موهای فر و فر کردن موهای صاف، و... خود را به اصطلاح   Good Lookingجلوه دهند ؛ اما بعد از مدتی، خانم متوجه می شود که با یک فرد شلخته، ژولیده و پژمرده روبه روست که صحبتش سوهان روح است و بدنش از عهد نوح! البته توجّه به ظاهر و تیپ و از همه مهم تر: «تناسب اندام طرفین» نیز در مسئله ازدواج، ضروری به نظر می رسد.

گاهی نیز موردهایی بوده که فرد یا خانواده وی به طرف مقابل، اظهار می دارند که فقط اوست که اهمّیت دارد و به اصطلاح، خود او را منهای خانواده اش می پذیرند که در این مورد، وصلت، توصیه نمی شود ؛ زیرا کم کم اختلاف سلیقه و عقیده خانواده ها بر زوجین، اثر گذاشته، باعث بروز اختلاف و مجادله بین آنها می شود.

نکته دیگر این که درست است زندگی نسل جدید بالفرض با نسل قدیم و مسن ترها از لحاظ پوشش، خوراک، مهمانی ها و... متفاوت شده است و آن هم به دلیل گستردگی ارتباطات و تحولات و ماشینیزم است که فرهنگ و رفتار را در جامعه تغییر می دهد ؛ اما عکس این نیز متصوّر است و هرچند انسان نمی تواند و نمی شود همپای زمان، پیش نرود و خود را تطبیق ندهد و یا نباید سنّت گرا، کهنه پذیر و خرافه پرست بود، اما از طرفی هم نباید اجازه داد که نوگرایی و مدپرستی و تقلید کورکورانه صِرف، به بهانه تجددخواهی، سایه شوم و زشت خود را بر چهره پاک اعتقادات سالم و ناب پیشین بیندازد و ارزش ها و معیارهای خالص و درستی را که قبلاً بر پایه ایمان و اعتقاد و اخلاق بنا شده اند، لگدکوبِ خواهش ها و خواستن های پوشالی خود گرداند.

نکته دیگر، بهره مندی از نصیحت ها، تجربه ها و راهنمایی های بزرگ ترهاست که نباید از آن غافل بود؛ اما گذشته از نقش مثبت و انکارناپذیر گذشت و ایثار نسبت به یکدیگر در مسئله ازدواج و پرهیز از ایرادگیری و مجادله، راهنمایی های معمولی و همفکری و نصیحت کردن یکدیگر نیز نقش بسیار مؤثری در پیشرفت و سازندگی دارد. پس توجّه به این نکات در حین توجّه به: ایمان، شخصیت، اخلاق، سواد و خانواده شخص، می تواند از اهمّیت خاصی برخوردار باشد.

امید است خانواده ها و جوانان با بررسی و تحقیق و البته با امید به لطف الهی به وصلتی موفقیت آمیز نایل گردند و خانواده هایشان را با توکّل و تلاش، بر اساس ایمان و نان، بنا نهند که این هر دو، لازمه خوشبختی انسان امروزند.   

پدیدآورنده: علیرضا روستایی